Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Paradisi titulo, falso habetur adscripta) substitutum fuisse, præter alios, in ecclesiastica sua historia1 refert Sozomenus. Verum post quadriennium episcopos illos qui depositi fuerant sedibus suis restitutos esse, docet in eodem dialogo Palladius'; de Ephesiis speciatim deinde adjiciens; "Ordinantes tribuni Victoris eunuchum, in sede episcopi collocarunt: eum vero, qui a septuaginta episcopis fuerat ordinatus, carceri hactenus inclusum servant; virum apprime liberalibus disciplinis imbutum, et qui post vitam solitariam, ac divinarum literarum peritiam singularem, acccrsitus ex eremo, triennium diaconi fuerat perfunctus officio." Unde colligimus, sub initium anni CCCCII. Ephesiorum episcopum ordinatum Heraclidem, anno CCCCVI. datum fuisse in custodiam; in communi videlicet illa persecutione, quæs Palladium Helenopolitanum et reliquos qui Attico, hoc ipso anno Arcadiot VI. et Probo consulibus vivente adhuc Johanne in sedem Constantinopolitanam intruso, communicare noluerunt, similiter involvit. Quot vero annos in carcere ille exegerit, quum de ea calamitate dissereret Palladius, verba illa declarant: "Heraclides" Ephesius quadriennium jam Nicomediæ carceri inclusus est." Ex quo inferimus, anno CCCCX. hoc inter Theodorum et Palladium habitum fuisse colloquium; Romanæ ecclesiæ adhuc præsidente Innocentio, non Zosimo, ut in vulgato hujus dialogi legitur proœmio. Neque enim illorum Georgii Alexandrini verborum ulla hic habenda est ratio." 66 Ἡρακλείδης ἐν τῇ εἰρκτῇ τῆς Νικομη δείας ἐνεκλείσθη ἐπὶ τετραετῆ καὶ πρὸς χρόνον. Heraclides in Nicomediensi custodia conclusus est ad quadriennium, et ultra." Quum illud, “кaì πρòç, et ultra," non Palladii sed Georgii, qui quamdiu ultra quadriennium, a dialogista expressum, in carcere detentus fuerat Heraclides ignorabat, additamentum esse res ipsa satis indicet.

Neque in proœmio illo parum mihi suspectum et illud est quod, qui cum Theodoro hic sermonem confert, Palladius Helenopolitanæ ecclesiæ venerandus antistes ap

9 Lib. 8. cap. 6.

Vit. Chrysost. tom. 2. Lipom. fol. 321. b.

Ibid. fol. 305. a. b. 315. a. et 330. a. t Socrat. hist. lib. 6. cap. 20.

" Tom. 2. Lipoman. fol. 330. a.

1

W

pellatur: quum in Cujaciano dialogi hujus fragmento MS. a Frontone Ducæo in notis suis edito, neque Palladius neque Helenopolitanus, sed incertus incertae sedis episcopus fuisse perhibeatur. Ita enim appictus rubrica titulus ibi se habebat: “ Ἐκ τοῦ ἱστορικοῦ λόγου τῶν περὶ τοῦ Χρυσοστόμου ὑπό τινος τῶν ἐπισκόπων πρὸς Θεόδωρον διάκονον Ῥώμης λεχθέντος. Ex sermone historico de rebus Chrysostomi habito ab episcopo quodam cum Theodoro diacono Romano." Atque in ipso contextu, ubi in Latina dialogi versione positus est PALLADIUS, in fragmento illo comparebat tantum ὁ ἐπίσκοπος. Et quidem episcopum se fuisse, quum Johanni Chrysostomo comes adhæsisset, illis verbis satis ipse indicat; "Eramus cum Johanne quadraginta episcopi, tunc in episcopatus triclinio sedentes:" sed alium tum fuisse sedis Helenopolitanæ præsulem, non minus clare idem ipse significat. Professus enim se "ne punctum quidem temporis," dum Asiaticorum episcoporum tractaretur negotium, a Johanne abfuisse; illo Constantinopoli manente, "Palladium Helenopolitanum episcopum" ad eorum causam cognoscendam in Asiam missum fuisse narrat. Et quum post mortem" Johannis se "primum Romam vidisse" noster hic testatus sit Palladius: prius Romamb Palladium episcopum Helenopoleos advenisse, viventisque Johannis causam ibi egisse confirmat Theodorus; quid de illo postea actum fuerit ignorans, et ab altero illo cum quo loquitur Palladio scire desiderans. Quibus et ipsius Helenopolitani Palladii testimonium addere liceat, qui se in Bithynia ordinatum episcopum, "tempestatis illius quæ sub sancto Johanne commota est interfuisse malis" innuit; ejusque causa Romam se profectum, a Piniano et juniore Melania ejus uxore hospitio ibi exceptum fuisse, in Lausiaca sua historia hisce verbis aperte indicat. "Ov1 μкρās

w Vit. Chrysost. 2. Lipom. fol. 310. b.

y Ibid. fol. 320. b.

a Ibid. fol. 301. a.

c Ibid. fol. 305. b.

x Ibid. fol. 319. b.

2 Ibid. fol. 315. b. 333. a.

b Ibid. fol. 304. b.

d Ibid. fol. 329. b.

• Hieraclid. Paradis. cap. 22. κοινωνήσας τῇ περιστάσει τῇ κατὰ τὸν μαKápiov 'Iwávvyv. Pallad. Lausiac. hist. cap. 43.

f Pallad. hist. cap. 121.

δὲ καὶ ἡμᾶς πλείονας ὄντας ἐτίμησαν ἀπελθόντας ἐν Ῥώμη, διὰ τὸν μακάριον Ἰωάννην τὸν ἐπίσκοπον, καὶ ἀνέπαυσαν ἡμᾶς καὶ ξενοδοχείῳ καὶ ἐφοδίοις δαψιλεστάτοις. Nec nobis quidem et certe cum plurimi simul essemus qui Romam propter beatum episcopum Johannem perrexeramus, exigua præstiterunt: sed dum et in illis partibus degeremus, officiosissimo nos susceperunt hospitio, largissimisque sumptibus cum exinde proficisceremur honoraverunt."

Idcirco audiendi non sunt, qui in dialogum de vita Chrysostomi, pro Blemmyorum episcopo, Helenopolitani antistitis nomen errore librariorum irrepsisse suspicantur: ab Ambrosio Camaldulensi decepti, qui "Palladium1 Blemmyorum sive Ethiopum episcopum servari prope locum qui Syene vocatur," in Latina sua versione retulit. Quum episcopi vocabulum, ab interprete temere adjectum, tenebras historiæ hic offuderit; quæ non aliud voluit, quam Palladium illum, cujus superius mentio facta fuerat, Helenopolitanum episcopum, in custodia esse "servatum apud Blemmyas Æthiopibus finitimos, in loco qui castrum Syenes vocabatur." Id enim Græca illa sonant, a Georgio Alexandrino ex dialogo hoc petita: Παλλάδιον Βλέμμυων τῶν Αἰθιόπων ἐκγειτόνων φρουρεῖσθαι, Συήνης του Κάστρου καλουμένου τοῦ τόπου. Qui igitur in hoc dialogo cum Theodoro colloquitur Palladius, non Helenopoleos in Bithynia, cui Palladium Galatam, Evagrii discipulum, Lausiacæ scriptorem historiæ, eo tempore præfuisse ostendimus, sed vel Helenopoleos in Palæstina', vel alterius alicujus ecclesiæ antistes est habendus. Et cujuscunque sedis ille fuerit episcopus, quum unam dialogi personam is sustineat et Theodorus alteram; ab hoc potius quam ab illo sermones istos literis memoriæque fuisse commendatos, illa Theodori ad Palladium verba, cuivis sine præjudicata opinione ea perpendenti facile persuaserint. "Volom autem id sit tibi meæ

Heraclid. Paradis. cap. 49.

h Tom. 2. Lipom. fol. 330.

1 Επὶ ἕνδεκ αμῆνας ἐν ζοφερῷ κελλίῳ κρυπτόμενον : ut ipse de se confir

mat, in historia Lausiaca, cap. 43.

k Tom. S. oper. Chrysost. pag. 236. edit. Græc. Savil.

1 Vid. supra, cap. 8. op. tom. 5. pag. 223.

m Tom. 2. Lipom. fol. 329. b.

credulitatis argumentum, quod ea intentissime audivi quæ dicta sunt, memoriæque altius infixa teneo; scripturæ forte tradenda per me, si Deus juverit, in memoriam generationis nostræ, et eorum utilitatem qui episcopatum desiderant."

Ista paulo diligentius persequi visum fuit, non solum ut appareret quam nullo niteretur fundamento Trithemii et ejus sectatorum sententia, vitam hanc Chrysostomi Palladio Scotorum episcopo tribuentium; sed etiam quod a viris doctis hac in re varie peccatum fuisse animadverterem. Clarissimus Vossius", a Scotorum quidem Palladio vitam Chrysostomi conscriptam fuisse recte negat; sed in vero auctore designando nonnihil aberravit, dum addit, "Is qui Chrysostomi vitam scripsit est Palladius Galata, Chrysostomi (vel Evagrii potius,) discipulus, episcopus Helenopolis: cujus hodieque dialogus exstat de vita Chrysostomi, in quo se colloquentem inducit cum Theodoro Romanæ ecclesiæ diacono; qui habitus, cum Zosimus pontifex esset." Baronius, initio quidem Palladium, Helenopoleos in Bithynia episcopum et Lausiacæ scriptorem historiæ, diversum ab illo fuisse statuit, qui in hoc dialogo interloquitur: postea vero utrumque confundit, atque demum Palladium, qui ex Romanæ ecclesiæ diacono Scotorum factus est episcopus, scripsisse ait "sub Zosimo papa res gestas S. Johannis Chrysostomi; nempe dialogum illum alterius Palladii episcopi Helenopolis cum Theodoro itidem Romanæ ecclesiæ diacono."

Possevinus quoque Palladii Galata' dialogum cum Theodoro extare dicit; eundemque dialogum Palladiums primum Hiberniæ episcopum scripsisse asserit; de aliis ejusdem scriptis alibi adjiciens, "Scripsitt librum contra Pelagianos, et librum homiliarum, et ad Celestinum librum epistolarum, et alia: sed ut pleraque periere, ita dolendum est extare non posse, unde pleraque illius pontificiæ lega

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

tionis in lucem erui possent." In hisce vero secutus ille est Baronium: qui Johanni Trithemio ea perperam tribuens, quæ Johanni Balæo" accepta erant referenda, de Palladii nostri scriptis ista retulit; " Palladius diaconus apud Trithemium numeratur inter scriptores ecclesiasticos: nam præter vitam Johannis Chrysostomi ab ipso scriptam per dialogismum, in quo Palladius episcopus et Theodorus diaconus interloquuntur, librum etiam contra Pelagianos, et homiliarum librum unum, et ad Celestinum epistolarum librum unum, et alia Græco sermone ab eodem edita idem tradit. Utinam extaret liber ille Palladii epistolarum ad Celestinum: certe quidem, cuncta quæ in hac legatione ab eo gesta essent, fuisse accurate scriptis mandata illis epistolis, opinari possumus; cum nos illis carentes, de rebus magni ponderis memoria perpetua dignis, nihil præterea quam quæ dicta sunt ex Prospero, habeamus expressum."

[ocr errors]

Verum et vano illo dolore Possevinus, et inani illo voto Baronius supersedisset, si Balæi perspectam habuisset consuetudinem, non illa solum auctoribus tribuendi quæ scripta ab eis fuisse alicubi legisset, sed etiam quæ scribi ab illis probabiliter potuisse ipse conjecisset. A nostro enim Palladio quicquam literarum monimentis memoriæ posteritatique proditum fuisse, nihil est quod faciat fidem. Quare ut aliunde quæ in Prospero desunt aliquo modo suppleantur; visum est ex rerum B. Patricii scriptoribus, quæ ad hanc Palladii legationem spectant, hic apponere. Sic igitur de ea scribit Ninius Britannus: "Missus est Palladius episcopus primitus a Celestino papa Romano ad Scotos in Christum convertendos: qui prohibitus est a Deo per quasdam tempestates: quia nemo potest quicquam accipere in terra, nisi de cœlo illi datum fuerit. Et profectus est ille Palladius de Hibernia, pervenitque ad Britanniam, et ibi defunctus est in terra Pictorum." Et Matthæus Florilegus: "Missus est Palladius episcopus a papa Celestino ad Scotos ad Christum convertendos. Qui primo verbum Dei in Scotia prædicans, tandem Britan

u Bala. centur. 14. num. 6. x Flor. hist. ann. grat. 491.

w Baron. ann. 429. sec. 8.

« AnteriorContinuar »