tribuo. Idcirco ejus gratia eruditus, pro amore cœlestis patriæ remedioque animarum antecessorum meorum Britanniæ regum, pro augmentatione insuper rei publicæ regni mei Britanniæ, ac profectu spirituali' scholarium in lege Domini jugiter Cantabrigiæ studentium; consilio et assensu omnium et singulorum pontificum et principum istius regni, et licentia sedis apostolicæ, statuo præsenti scripto et firmiter decerno, ut civitas scholarium prædicta (ubi hactenus splendorem scientiæ et lumen doctrinæ, gratia favente conditoris, mei prædecessores acceperunt) a publicis vectigalibus et operibus onerosis absolvatur: ut quietudine doctores inibi et scholares valeant doctrinæ studio inhærere; sicut gloriosus rex Britanniæ Lucius decrevit, Christianitatem amplectens prædicatione doctorum Cantabrigiæ. Quamobrem sint scholares atque doctores Cantabrigiæ manentes, in tranquillitate perpetua tuti, privilegiis muniti regalibus cum suis rebus et familiaribus ab omnibus secularibus servitutibus, necnon a regalibus tributis majoribus seu minoribus. Datum anno ab incarnatione Domini DXXXI. septimo die Aprilis, in civitate London.”

Nicolaus Cantelupus affirmat, inclytum regem Arthurum constituisse Kynotum quendam virum providum rectorem scholarium civitatis Cantabrigiensis anno ab incarnatione Domini DXXIX. eique post biennium, "pro ampliore firmitate, transmisisse chartulam prædictam per suum nepotem Walwanum probitate clarum." Hunc Kynotum, vel Kinocum potius, Lampaternensis ecclesiæ fuisse antistitem, atque Davidi in sede Legionensi successisse refert Monemuthensis Galfridus: Walwanum quoque sive Walguanium nepotem regis fuisse confirmans. Patrem enim Arthuri Utherum, fratris sui Aurelii Ambrosii tempore, filiam suam Annam Lotho consuli Lodonesiæ (quæ olim Pict-landia, hodie Lauden dicitur) in matrimonium collocasse; indeque Walganium et Modredum susceptos fuisse narrat". In scriptis Cambro-Britannicis, pater Llow, filii

Medrod et Gualchmay nominatur: quorum priorem, qui inito cum Saxonibus foedere contra avunculum suum Arthurum postea conjuravit, in vetere Triadum libro una cum Avarwy sive Androgeo filio Lud (qui Cæsaris est Mandubratius) et Guorthigerno, ut tres viros qui maximo dedecori huic insulæ fuerint, adnumerari docet Johannes Prisæus posteriorem, qui pro avunculo contra fratrem dimicans in Cambalanico prælio cecidisse dicitur, celebratum fuisse docet Johannes Lelandus, tum a Melchino vate Britannico, tum a Johanne Annævillano; qui in Architrenio suo ita illum loquentem inducit:

Et Walganus ego, qui nil reminiscor avara
Illoculasse manu: non hæc mea fulgurat auro
Sed gladio dextra; recipit quo spargat, et enses
Non loculos stringit nec opes in carcere miles
Degener et cupide cumulato rusticus ære.

Et me bella vocant: et te tua forsitan urget
Sollicitudo. Vale.

Accedit et Guilielmi Malmesburiensis locus, de sepulchro illius in ea Pembrochiensis comitatus parte quam Rossiam vocant tempore Guilielmi I. reperto: "Tunc in provincia Walliarum quæ Ross vocatur inventum est sepulcrum Walwini, qui fuit haud degener Arturi ex sorore nepos; regnavitque in ea parte Britanniæ, quæ adhuc Walwertha vocatur, miles virtute nominatissimus, sed a fratre et nepote Hengisti regno expulsus, prius multo eorum detrimento exilium compensans suum: communicans merito laudi avunculi, quod ruentis patriæ casum in plures annos distulerit. Sed Arthuri sepulcrum nusquam visitur: unde antiquitas næniarum adhuc eum venturum fabulatur. Cæterum alterius bustum, ut præmisi, tempore Guilielmi regis repertum est super oram maris quatuordecim pedes longum: ubi a quibusdam asseritur ab hostibus vulneratus et naufragio ejectus, a quibusdam dicitur a civibus in publico epulo interfectus. Veritatis ergo notitia labat in dubio; licet neuter eorum defuerit famæ suæ patrocinio."

w Malmesbur. de gest. reg. Anglor. lib. 3.

* Al, Walwithia. Matthæo Parisiensi, in anni 1087. historia, Walwethai.

De eodem in edita Matthæi Florilegi historia, ad annum DXXXIII. ita legimus: "Erat tunc Walwanus filius Lothi, sororii Arthuri, duodecim annorum juvenis, Vigilio papæ traditus ad nutriendum: a quo etiam et militiæ cingulam accepit:" quod a Galfrido Monemuthensi", ex quo ille hausit, sic habetur expressum: "Erat tunc Walwanus filius Loth, duodecim annorum juvenis, obsequio Sulpicii papæ ab avunculo traditus: a quo arma recepit:" ab avunculo utique Arthuro, non a papa Vigilio, vel Sulpicio; sive is Silverius fuerit, sive nullus. Quærit vero hic Brianus Twynus; quomodo hic "puer Walwainus, et jam tum absens; in deferendo diplomate tabellarius Cantabrigiensis" fuerit? præter alia plurima, quibus diplomatis illius fidem elevat, illud etiam urgens, quod eo tempore non sub Arthuri, sed sub orientalium Anglorum potestate ager Cantabrigiensis fuerit: hoc etiam Florilegi eam in rem citato testimonio: "Anno gratiæ DXXVII. (quadriennio scilicet ante datum hoc diploma) venerunt de Germania pagani, et occuparunt East-Angliam, id est, regionem illam quæ orientalium Anglorum regio dicitur : et omni crudelitatis genere Christianos affecerunt:" licet postrema hæc, de Christiana persecutione, clausula neque in edito libro neque in eo quem in manibus habeo legatur manuscripto: et orientalium Anglorum regnum a Guilielmo Malmesburiensi inchoetur etiam citius. Nam "prius regno West-Saxonum, pullulavisse regnum orientalium Anglorum" asserit: annum quoque rationibus illius convenienter Ranulpho sic assignante: "Anno gratiæ CCCCXCII. incepit regnum orientalium Anglorum sub Uffa: : a quo omnes orientales Anglos Uffingas vocamus ; quos nunc Ficanos seu Fikeys appellamus."

Neque majorem quam diploma illud fidem meretur assumentum Edvardi Confessoris legibus adjectum, de sy

y Britannic. hist. lib. 9. cap. 11.

2 Twyn. antiquit. acad. Oxon. apolog. lib. 1. sec. 206,

* Vide supra, cap. 5. op. tom. 5. pag. 449.

b Twyn. antiqu. acad. Oxon. apolog. lib. 1. sec. 87, 88.

c Malmesbur. de gest. regum, lib. 1. cap. 5.

d Ranulph. Cestrens. polychronic. lib. 5. cap. 4.

e Vid. Bedam, lib. 2. hist. cap. 15.

VOL, VI.

D

nodis sive populorum conventibus ab Anglo-Saxonibus folcmoter appellatis: "Ita' debent facere omnes principes et comites, et simul jurare coram episcopis regni in folcmote: et similiter omnes proceres regni, et milites, et liberi homines universi totius regni Britanniæ facere debent in pleno folcmote fidelitatem domino regi coram episcopis regni. Hanc legem invenit Arthurus, qui quondam fuit inclytissimus rex Britonum; et ita consolidavit et confœderavit regnum Britanniæ universum semper in unum. Hujus legis authoritate expulit Arthurus prædictus Saracenos et inimicos a regno." Necnon, de jure et appendiciis coronæ regni Britanniæ, illud al

terum.

"Arthurus qui fuit quondam inclytissimus rex Britonum, vir magnus fuit et animosus, et miles illustris. Parum fuit ei regnum istud, non fuit animus ejus contentus regno Britanniæ: subjugavit igitur sibi strenue Scantiam totam, quæ modo Norweia vocatur, et omnes insulas ultra Scantiam, scilicet, Islandiam, et Grenlandiam, quæ sunt de appendiciis Norweiæ, et Snechordam, et Hiberniam, et Gutlandiam, et Daciam, Semelandiam, Winlandiam, Curlandiam, Roe, Femelandiam, Wirelandiam, Flandriam, Cherrelam, Lappam, et omnes alias terras, et insulas orientalis oceani usque Russiam (in Lappa scilicet posuit orientalem metam regni Britanniæ:) et multas alias insulas ultra Scantiam, usquedum sub septentrione, quæ sunt de appendiciis Scantiæ, quæ modo Norweia vocatur. Fuerunt gentes feræ et indomita, et non habuerunt dilectionem Dei, nec proximi: quia ab aquilone pandetur omne malum. Fuerunt autem ibi Christiani occulte. Arthurus autem Christianus optimus fuit, et fecit eos baptizari, et unum Deum per totam Norweiam venerari, et unam fidem Christi semper inviolatam custodire et suscipere. Ceperunt universi proceres Norweiæ uxores suas de nobili gente Britonum tempore illo: unde Norwegienses dicunt se exiisse de gente et sanguine regni hujus. Impetravit

f Guil. Lambard. 'Apxacovoμía, fol. 135. b. Ibid. fol. 137. b. 138. a.

enim temporibus illis Arthurus rex a domino papa et a curia Romana, quod confirmata sit Norweia in perpetuum coronæ Britanniæ in augmentum regni hujus: vocavitque illam dictus Arthurus Cameram Britanniæ. Hac vero de causa dicunt Norwegienses se debere in regno isto cohabitare; et dicunt se esse de corpore regni hujus, scilicet de corona Britanniæ."

His simillima et maxime gemina sunt, atque hominum prudentum judicio "potiush in anilibus quam annalibus numeranda," quæ longo sermone contexuit Monemuthensis Galfridus; ob hoc ipsum quoque, si Guilielmo Neubrigensi credimus, in Anglicanæ suæ historiæ prooemio, "agnomen habens Arthuri, quod fabulas de Arthuro ex priscis Britonum figmentis sumptas et ex proprio auctas per superductum Latini sermonis colorem honesto historiæ nomine palliavit." De quibus ut fusius et vehementius eo in loco Guilielmus, ita brevius et modestius in polychronico suo ita agit Ranulphus: "De1 isto Arthuro, quem inter omnes chronographos solus Galfridus sic extollit, mirantur multi; quomodo veritatem sapere possint, quæ de eo prædicantur: pro eo quod si Arthurus, sicut scribit Galfridus, ter dena regna acquisivit: si regem Francorum subjugavit, si Lucium procuratorem reipublicæ apud Italiam interfecit: cur omnes historici, Romani, Franci, Saxonici, tot insignia de tanto viro omiserunt; qui de minoribus viris tot minora retulerunt?"

"Ad hæc dicit Galfridus, suum Arthurum regem Francorum Frollonem vicisse: cum tamen de Frollonis nomine nusquam reperiatur apud Francos. Item dicit, Arthurum tempore Leonis imperatoris Lucium Hibernium reipublicæ procuratorem extinxisse: cum tamen juxta omnes historias Romanas constet nullum Lucium eo tempore rempublicam procurasse; neque illum Arthurum ullatenus tempore Leonis regnasse, neque etiam tunc natum fuisse, sed tempore Justiniani, qui quintus fuit a Leone. Denique Galfridus dicit se mirari, quod Gildas et Beda nullam de

h Jo. Leslæ. de reb. gest. Scotorum, lib. 4. in rege XLVI.