Imágenes de páginas
PDF
EPUB

CAP. XV.

De Pictorum ex Scythia, et Scotorum ex Hibernia in Britanniam ductis coloniis. De Pictorum coloniis tribus ; quas sub Mario, Carausio et Gratiano hic constitutas Britannica refert historia. De Scotis et colonia ex Dalrieda Hiberniæ in Dalriedam Albaniæ ab eis missa: deque Reuda et Fergusio colonorum ducibus. De conversione Scotorum, quæ sub Victore I. Romano episcopo facta fuisse dicitur. De Ursula, quæ regis Scotiæ filia fuisse fingitur, novæ fabulæ. De his, qui, sæviente persecutione Constantii vel Maximiani, in Albaniam et Monam secessisse dicuntur. De adventu Reguli et sociorum; atque ecclesiæ Andreapolitanæ fundatione. De Pictorum et Scotorum doctoribus, Niniano, Palladio, Servano, Tervano, Gilda, Kentigerno, Columba, cum duodecim ejus sociis; et aliis ad res Picticas atque Scoticas spectantibus.

Post Britones, in aquilonari sui parte Pictos primum, ut putatur, e Scythia, deinde ex Hibernia Scotos, suscepit Britannia. De Pictorum adventu primo, in Bedæa historia ecclesiastica, habentur ista: "Contigit gentem Pictorum de Scythia, ut perhibent, longis navibus non multís oceanum ingressam, circumagente flatu ventorum extra fines omnes Britanniæ Hiberniam pervenisse, ejusque septentrionales oras intrasse; atque inventa ibi gente Scotorum, sibi quoque in partibus illius sedes petisse, nec impetrare potuisse. Est autem Hibernia insula omnium post Britanniam maxima, ad occidentem quidem Britanniæ sita; sed sicut contra aquilonem ea brevior, ita in meridiem se trans illius fines plurimum protendens, usque contra Hispaniæ septentrionalia, quamvis magno æquore terjacente, pervenit. Ad hanc ergo usque pervenientes navigio Picti (ut diximus) petierunt in ea sibi quoque sedes et habitationem donari. Respondebant Scoti, quia non ambos eos caperet insula: sed possumus (inquiunt) salubre vobis dare consilium, quid agere valeatis. Novimus insulam esse aliam non procul a nostra contra ortum solis,

a Bed. hist. lib. 1. cap. 1.

in

quam sæpe lucidioribus diebus de longe aspicere solemus. Hanc adire si vultis, habitabilem vobis facere valeatis: vel si qui restiterint, nobis auxiliariis utimini. Itaque petentes Britanniam Picti, habitare per septentrionales insulæ partes cœperunt. Nam austrina Britones occupaverant. Cumque uxores Picti non habentes peterent a Scotis; ea solum conditione dare consenserunt, ut ubi res veniret in dubium, magis de fœminea regum prosapia quam de masculina regem sibi eligerent: quod usque hodie apud Pictos constat esse servatum."

E Germanica Scythia prodiisse Pictos hosce, communior est opinio. "Rutila Caledoniam habitantium comæ, magni artus, Germanicam originem asseverant:" inquit in soceri sui vita Cornelius Tacitus. Atque uno consensu, ait de posteriorum temporibus Georgius Buchananus", "Scoti, Angli et Germani scriptores Pictos e Germania oriundos ferunt:" ex ea nimirum "majoris Germaniæ parte quæ nunc Dania, olim citerior Scythia dicebatur:" ut habet Hector Boethius. Scythia vero septentrionalis, ut in Daniæ descriptione refert Jonas Koldingensis, "multa et varia regna in Europa complectitur, quorum maxima et præstantissima sunt Dania, Suecia, et Norvegia: quæ, cum reliquis longissime latissimeque patentibus terris, a Daniæ præpotentioris primatu, Danicæ provinciæ antiquis historicis bullatisque Romani præsulis diplomatibus celebrantur." Cum quibus conferenda Anastasii Sinaitad illa: « Σκυθίαν δὲ ειώθασι καλεῖν οἱ παλαιοὶ τὸ κλίμα ἅπαν τὸ βόρειον, ἔνθά εἰσιν οἱ Γότθοι καὶ Δάνεις. Scythiam soliti sunt vocare veteres omnem regionem borealem, ubi sunt Gothi et Dani."

Sed et Scandinavia, quæ Scythiæ insula in magno chronico Belgico appellatur, et, præter magnam Daniæ partem, integram etiam Sueciam et Norvegiam complectitur, Procopio Cæsariensie Thule est: quam Pictorum sedem facit et Claudianus, in panegyrico de quarto Honorii consulatu ita canens:

b Buchanan. rer. Scotic. lib. 2.

e Boeth. Scot. hist. lib. 1. fol. 4. et lib. 5. fol. 85. b.

d Anastas. Nicæn. quæst. 38. edit. Hervet. vel Sinait. quæst. 40. edit. Gretseri. Procop. Belli Gothici lib. 2. pag. 232, 233. edit. Græc.

maduerunt Saxone fuso

Orcades, incaluit Pictorum sanguine Thule :
Scotorum cumulos flevit glacialis Ierne.

Ut enim Orcadas Saxonum piratas tenuisse, ita Pictos Thulen, (sive Scandinavia ea fuerit, sive septentrionalium insularum quæ alia) et Scotos Iernen incoluisse, claris et apertis verbis significat: quod de Ierne sive Hibernia nostra confirmat etiam Beda, in loco jam citato illud addens: "Hæc proprie patria Scotorum est: qui ab hac egressi, tertiam in Britannia Britonibus et Pictis gentem addiderunt." Imo, ut recte a doctissimo Camdenof est notatum, "si omnes omnium historiæ intercidissent, et nemo literis prodidisset genuinos Scotos ex Hibernis prognatos fuisse, ipsarum linguarum communitas hoc facile evinceret, imo facilius, quam vel gravissimorum historicorum auctoritas." Vel, si a Scoto potius quam ab Anglo hoc audire libeat; "Multiplici," inquit Johannes Majors, argumento certum est, nos ab Hibernicis originem traxisse. Hoc ex Beda Anglo didicimus. Hoc idem loquela manifestat. Adhuc Scotia ferme medietas Hibernice loquitur; et a paucis retroactis diebus plures Hibernice loquuti sunt: et tamen inter Britanniam et Hiberniam tale mare, quale inter Galliam et Scotiam, interfluit. Loquelam de Hibernia in Britanniam attulerunt. Hoc idem per nostros annales liquet: quorum scriptores in hoc non erant negligentes. Dico ergo: a quibuscunque Hibernici originem duxere, ab eisdem Scoti exordium capiunt; licet mediate, sicut ab avo nepos."

66

Pictos Hiberni nostri Cruithneach appellant, sive a vocabulo vernaculo crujth, quo formas sive figuras denotant, qualibus compuncta illorum fuisse corpora, vel Claudiani illud indicat in libro de Bello Getico:

ferroque notatas

Perlegit exanimes Picto moriente figuras.

sive a primo eorum rege, quem Cruthneum nominatum

f Camden. Britann. pag. 12.

Jo. Major. de gestis Scotor. lib. 1. cap. 9.

aiunt. Refert enim Johannes Fordonus in Scotichronico, plusquam ducentorum annorum spatio post cœptum regnum Scotorum in Britannia, Pictos non regibus sed judicibus usos fuisse: primumque Kynini judicis filium, Cruthne nuncupatum, regia in ea gente sibi arripuisse insignia. Hector vero Boethius, ipsius primi Scotorum Albianorum regis temporibus, Fergusii nimirum filii Ferquhardi, quem anno ante Christi adventum CCCCXXX. et postquam Brutus reisummam in Britannia adeptus fuerat DCCCXXXVII. regnum iniisse, et viginti quinque annis tenuisse scribit, inter Pictos Cruthneum Camelonum rerum potitum esse asserit: a quo in Laudonia condita esse tradit, et regiam sedem Pictorum ad Caronæ amnis ripam, cui Cameloduno a se nomen indidit, et Agnedam oppidum, quod posterior ætas ab Etho Pictorum rege Ethinburgum nominavit. Ubi obiter tamen notandum; I. Camalodunum Trinobantumk fuisse civitatem; longissimo terrarum spatio a Laudoniæ finibus disjunctam. II. Ex antiquis monumentis, uti observat Buchananus', compertum esse, summam rei Pictica non Cameloduni fuisse, sed Abrenethi, quod a Johanne Fordono et a Johanne Majorem etiam est proditum, et regiam et primatis episcopi sedem extitisse. III. Agnedam, ut eam Cambro-Britanni appellant, sive Dun-edin, ut Scoto-Hiberni, non ab Etho nescio quo, sed a vocabulo quod Britannis alam significat, ducto nomine: quod per στρατόπεδον πτερωτὸν sive castrum alatum a Ptolemæo reperitur expressum, adeoque universam Laudoniæ, in qua illa sita est, provinciam extra Pictorum fines fuisse positam; utpote Forthæ æstuario sive freto Edenburgico" ab iis diremptam. IV. Post tempus Cruthneo huic regi a Boethio assignatum, Pictorum primum adventum a Ninio constitui. Nam commemorato tempore quo Brito, sive Brutus ille Toλv@púλλnтoç, regnavisse putabatur in Britannia, et Heli sacerdote judicante Israelem Arca Domini ab alienigenis possidebatur: subdit: "Post intervallum

h Boeth. Scot. hist. lib. 1. fol. 6. b. * Maldon, in Essexia.

In Major. de gest. Scot. lib. 2. cap. 14.

i Id. ibid. fol. 12.

1 Buchanan. rer. Scotic. lib. 1.

Vid. Bed. hist. lib. 1. cap. 12. et lib. 4. cap. 26.

multorum annorum, non minus nongentorum, Picti venerunt, et occupaverunt insulas quæ Orcades vocantur; et postea ex insulis finitimis vastaverunt non modicas et multas regiones, occupaveruntque eas in sinistrali plaga Britanniæ: et manent usque in hodiernum diem. Ibi tertiam partem Britanniæ tenuerunt, et tenent usque nunc." V. In Adamnani de rebus S. Columbæ áveкdóтoiç, a Pictis distingui Cruithnios sive Cruthinios; et illos in Britannia, hos, quantum ego quidem possum intelligere, collocari in Hibernia. Unde suborta mihi aliqua est suspicio, horum fuisse regionem Cruthenorum a Probo in vita B. Patricii, Claneboianam a nobis hodie appellatam: eosdemque Hibernicos Pictos illos esse habendos, a Cambro-Britannicis scriptoribus celebratos, qui cum rege suo Sirigi insulam Monæ sive Angleseiæ intrantes, in loco Yn hericy Gwydhyl ab ipsis denominata Britannos fuderunt; posteaque ad Lhan y Gwydhyl, Hibernicorum in promontorio sacro, quod Holy-head vocant, ecclesiam, a Caswalhone Lhawhir sive Longimano, patre Maglocuni, cujus Gildas meminit, cæso Sirigi, inde expulsi sunt.

Qui de B. Andrea et sedis Andreapolitanæ fundatione commentariolum reliquit antiquus author Scotus, "totam insulam Britanniam Christianitatem fuisse doctam, antequam Picti et Scoti illam intrarent," affirmat: ad eorum hic sententiam accedens, qui post ortum Christi Servatoris Pictos et Scotos hic sedes collocasse tradiderunt. Inter eos Mewinus Britannus chronographus numeratur, quem Melkinum Avallonium appellant alii. Hic enim, si Johanni Hardingop referenti credimus, Gadelum et uxorem Scotam, Pharaonis regis nescio cujus filiam notham, anno Christi LXXV. una cum Pictis in Albaniam venisse fabulatur: et a Scota regionem Scotiam, a Gadelo locum in quo consedit Galwaiam sive Gadel-waiam fuisse nuncupatam. Ad eundem annum LXXV. Pictorum adventum in Bri

• Y Gwydhyl Phichtiaid. Vid. Humfred. Lhuyd. in Anglicana sua Walliæ descriptione, pag. 14, 15. et Camden. in Anglesey, pag. 540, 541. P Harding. chronic. cap. 50.

Wernerus Laerius, in fasciculo temporum, ætatis sexta, circa annum Christi "Scotica gens oritur ex Pictis, et Iberis in Albione, quæ est pars An

LXXIV.

glia."

« AnteriorContinuar »